Julies Aha-Moment: De prestatiegeneratie

Een klein jaar geleden liet Jeroen Van Baar De Prestatiegeneratie op de mensheid los. 'Jeroen wie?', vroeg ik me toen af.

Intussen is dat mysterie opgelost, en heb ik De Prestatiegeneratie helemaal uit:

Van Baar hanteert een boeiend uitgangspunt, door te stellen dat twintigers de lat vandaag zo hoog leggen dat ze er nauwelijks nog over kunnen. Met faalangst, ongelukkigheid, stress en de hele zwik tot gevolg. O help, wat nu gezongen? 'Meer middelmatigheid!', luidt het advies van Van Baar.

Schitterend idee, denk ik dan. Niet in het minst omdat een spitsvondige Alain de Botton dat ooit ook al zei. En dat is meteen waar dit boek wat mij betreft tekort schiet: mooi uitgangspunt, maar al bij al beperkt tot slechts één hoofdstukje. De rest van de tekst bevat vooral een veredelde zelfdiagnose van de auteur, die, na het zoveelste bezoek aan een hippe koffiebar, opeens beseft dat twintigers wel heel veeleisend blijken voor zichzelf. Echt waar of wat?

Oké, het boek bevat een aantal clevere passages, en het hele stuk over Facebook is ongelooflijk herkenbaar ('Internet is een schoolplein dat je hele leven beslaat.'), maar voorts voel ik niet veel aandrang om Van Baars uitspraken als heilige waarheid te gaan beschouwen. Of anders gezegd, ze bevatten zeer veel waarheid, maar ik geloof het niet als hij het verkondigt. Neen, zinnen als 'Ik had een soortgelijke ervaring toen ik in Azië op vakantie was' verteren nu eenmaal niet zo lekker.

En dat is waar het hele schoentje knelt in dit boek: Van Baar lijkt vooral zijn eigen leefwereld tot norm te verheffen en vergeet intussen dat ambitie, hoog mikken en backpackend de wereld rondtrekken niet voor alle twintigers is weggelegd. Je zal maar in een sociale woonblok opgroeien als kind van een alleenstaande moeder, ik zeg maar wat. Echt pijnlijk wordt het wanneer hij zijn 'goede laagopgeleide vrienden' als voorbeeld aanhaalt. Prediken dat zij de eenvoud van het leven wel inzien en zonder problemen genoegen nemen met middelmatigheid ('Omdat ze van niet beter weten,' hoor je hem denken) klinkt erg beledigend en is eigenlijk ronduit pedant.

Algemeen verdict: De Prestatiegeneratie leest in al z'n herkenbaarheid best prettig en bevat een mooi pleidooi voor middelmatigheid, maar ondergraaft zichzelf door te veel hoogdravende anekdotes waarmee een kleine elite zichzelf tot norm verheft. Symbolisch geweld, noemen we dat dan. Daarom, beste Jeroen, ken uw klassiekers. Het is nog niet te laat.